Logoa

Azkoitiko erritu zaharrak

Erabiltzailearen aurpegia   Historia

Azkoitiko erritu zaharrak

Garai baten erritu eta sinesmen egitura antolatuak herritarren bizimoduan oso barneratuta bazeuden ere, pasa den mendean erabat galdu ziren gure herrian. Dakigunez, antzinan, babes-eskaerak egiteko ohikoak ziren konjuru, errogatiba, letania eta antzeko praktikak zeruari, santuei edo ikusten ez ziren beste indar batzuei egitea. Era askotako eskaera-errituen berri badugu ere, hauen artean ezagunenak, osasun ona izateko edo sendatzeko eskaerak, lehorteetan ura eskatzeko eta tximisten aurkako erreguak, lursail eta soroen bedeinkapenak, familia eta abereak gaizkiarazi zitzakeen sorginkerien aurkako eskabideak dira, beste hainbeste zeremonia artean.

XX. mende hasierako langile grebak Azkoitian

Erabiltzailearen aurpegia   Gizartea

XX. mende hasierako langile grebak Azkoitian

Erreken bazterretan sakabanatutako burdinolek beren errotarri eta hauspoen mugimenduekin osatu zuten mendeetan gure herriko lehen lantoki paisaia. Geroago, lantegi modernoak zabaltzen joan ziren, eta XX. mende hasieran ehun langiletik gorako lau lantoki handi zeuden Azkoitian, beste txiki askorekin batera.

San Martingo Etxe Merkeak

Erabiltzailearen aurpegia   Historia

San Martingo Etxe Merkeak

Gure artean ezaguna da aurreko mendearen hasieran Azkoitian txapel eta industria aktibitateak izan zuen garrantzia. Horren ondorioz, denbora gutxian, eta gehienbat 1890 eta 1930 bitartean, lantegiak ugaritu eta eskulan asko kontzentratu zen gure herrian; denbora tarte horretan, hemengo populazioa 5.200 biztanletik 8.026ra areagotu zen. Eskulangileen masifikazio horren ondoriorik larri eta zuzenena etxebizitzen gabezia izan zen, industrializazioak berak zekartzan soldata baxu eta langileriaren baldintza ezegonkor eta prekarioekin batera.

Izurriteak, gaixotasunetik haratago

Erabiltzailearen aurpegia   Historia

Izurriteak, gaixotasunetik haratago

Azkoitiko herriak pasarte gogorrak pairatu izan ditu bere historian, eta horietako goibelenetakoak hainbat izurritek eragindakoak izan dira. Gure herriak jasandako izurrite baten baino gehiagoren berri dugu, eta horien artean ezagunenak XVI, XVII eta XIX. mendeetakoak dira.

Herriko kartzelak eta justizia kontu zaharrak

Erabiltzailearen aurpegia   Historia

Herriko kartzelak eta justizia kontu zaharrak

Azkoitiko kartzelen historiak lotura zuzena izan du bertako udaletxe desberdinekin, kasurik gehienetan eraikin berean kokaturik egon baitira. Dokumentuetan agertzen den kartzelarik zaharrena Plaza Berrin 102. zenbakia duen Altzibar jauregiko barrutian kokatu zen, Azkoitiko bigarren udaletxea izan zen eraikinean hain zuzen ere. Ondoren, egun Azkoitiak duen udaletxean egon ziren epaiaren zain zeuden presoentzako kalabozo edo ziegak.

Herriko tabernari eta edarien bueltako kontu zaharrak

Erabiltzailearen aurpegia   Historia

Herriko tabernari eta edarien bueltako kontu zaharrak

Denbora batetik hona, ikuskizun publikoak eta aisialdi jarduerak arautzen dituen ordenantzaren onarpena tarteko, ezagunak dira gure herrian udalaren eta tabernarien arteko gorabeherak. Baina ez dira gaurko kontuak tabernarien eta herriko agintarien arteko tirabirak; garai batean, tabernen ordutegiarekin eta haietan saltzen zen edariaren prezioekin lotutako gorabeherek, besteak beste, desadostasun bat baino gehiago sorrarazi zuten.

Azkoitiko lurren mugak eta Txalintxoko auzia

Erabiltzailearen aurpegia   Besterik

Azkoitiko lurren mugak eta Txalintxoko auzia

Herriko jende adinduak oro har bai, baina bertako gazteek ziurrenik ez dute jakingo Munoanditik azpialdera dagoen Txalintxoko gurutzea eta haren lur eremua Azkoitiko lursailen beste parte bat izan zirela joan den mendearen bigarren hamarkadan, 1928 eta 1930 artean, hain zuzen ere.

Arrazoiz beteta gaude

Erabiltzailearen aurpegia   Iritzia

Maiatzaren 7a gainean dugu, eta Azkoitiko “Urrats” herri mugimendu kementsua azken txanpara heldu da autodeterminazioaren inguruko herri-galdeketaren antolaketan, aurrez beste mota ezberdineko ekintza ugari egitaratu ondoren. Egun horretan herritarroi egingo zaigun galdera oso garbia da, “Nahi al duzu izan euskal estatu burujabe bateko herritar?”. Hor aukera zer nahi dugun adierazteko, politika konbentzionalaren ajeak alde batera utzi eta bakoitzak bere ikuspegi ezberdinekin, herritarren parte-hartze zuzenari lekua eginez. Orain norbanakoak badu erantzukizun bat.

Azkoitiko baserri kontu zaharrak

Erabiltzailearen aurpegia   Iritzia

Azkoitiko baserri kontu zaharrak

Azkoitiko Urrategi auzoko Koategi baserrian sutea piztu zen joan den urriaren 11n, eta sugarrek erabat kiskali zuten etxea. Paper zaharretan, Azkoitiko lurretan sutea izandako berrogeita hamar baserritik gora azaltzen dira, eta bi aldiz erretakoak ere badira: Pikoaga baserria 1790 eta 1807an, eta Artetxe baserria 1707 eta 1821ean, hain zuzen ere. Baserrietan sortutako suteak direla eta, zoritxarreko gertaera latz bat baino gehiago ezagutu izan da gure herrian.

Eliza, Azkoitiko herriari iruzur egiten ari da

Erabiltzailearen aurpegia   Iritzia

Eliza, Azkoitiko herriari iruzur egiten ari da

Desmont Tutu artzapezpiku hegoafrikarrak, Elizak mendeetan zehar bildutako ondare itzelari aipamena eginez, honela zioen: Heldu ziren. Haiek Bibliaren jabeak ziren, gu lurraren jabe ginen. Eta esan ziguten: “Itxi begiak eta otoitz egin”. Eta begiok zabaldu genituenerako beraiek ziren lurraren jabeak eta gu Bibliaren jabeak.