Egun eta azken urteetan izan diren Estatuko Lege aldaketen ondoren, diru publikoz finantzatzen den osasun-asistentzia izateko, beharrezkoa da asegurudun-izaera edukitzea, hau da, honako egoera hauetako batean egotea:
- Besteren edo norberaren konturako langilea izatea, Gizarte Segurantzan afiliaturik eta alta-egoeran edo parekoan egotea.
- Gizarte Segurantzako pentsioduna izatea.
- Gizarte Segurantzako aldizkako edozein prestazio jasotzea, langabezia-prestazioa eta -saria barne.
- Langabezia-prestazioa edo -saria agortuta edukitzea eta, aldi horretan, enplegu-bulegoan eskatzaile gisa izena emanda egotea, betiere asegurudun-izaerarik gabe beste edozein titulurengatik.
Aurreko baldintza horietatik bakar bat ere betetzen ez den kasuetan, asegurudun-izaera eduki dezakete honako pertsona hauek: 1) Espainiako herritartasuna dutenek, 2) Europar Batasuneko estatu kideren bateko, Europako Esparru Ekonomikoko nahiz Suitzako herritartasuna dutenek, Espainian bizi badira, eta 3) Espainiako lurraldean bizitzeko baimena duten atzerritarrek; baldin eta, hiru kasuetan, arauz ezarritako diru-sarrerak gainditzen ez dituztela egiaztatzen badute.
Asegurudun baten onuradun-izaera izango dute, betiere Estatuan bizi direlarik, honako hauek:
- Asegurudunaren ezkontideak edo asegurudunarekin antzeko afektibotasun-harremana duen pertsonak; beti egiaztatu beharko du inskripzio ofiziala.
- Asegurudunaren kargura dagoen ezkontide ohiak.
- Asegurudunaren kargura dauden ondorengoek, baldin eta 26 urtetik beherakoak badira, edo %65eko edo gehiagoko desgaitasuna badute.
Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalari dagokio asegurudun- edo haren onuradun-izaera aitortzea eta kontrolatzea; eta, behin asegurudun- edo haren onuradun-izaera aitortu ondoren, osasun-asistentziarako eskubidea gauzatuko dute osasun-administrazio eskudunek.
Erregistraturik ez dauden eta Estatuan bizitzeko baimenik ez duten atzerritarrek osasun-asistentzia jasoko dute:
- 18 urtetik beherakoek.
- Larrialdietakoa, gaixotasun larriagatik edo istripuagatik, kausa edozein dela ere, medikuaren alta jaso arte.
- Haurdunaldikoa, erditzekoa eta erditze-ondokoa.
Estatuko Osasun Sistemaren asegurudun edo onuradun ez diren pertsonentzat, Euskadin badago osasun-asistentzia emateko prozedura, ekainaren 26ko 114/2012 Dekretuaren eta berau garatzen duen 2013ko uztailaren 4ko Aginduaren bidez ezarria. Egoera hori aitortzen zaie, hain zuzen ere, administrazio-egoera irregularrean dauden etorkinei, baldin eta, gutxienez, Euskadin urtebetez jarraian erroldatuta egon direla egiaztatzen badute, baliabide ekonomikorik ez badute eta inolako osasun-asegururik ez dutela frogatzen badute. Baldintza guztiak betez gero, osasun-txartela jasoko du etorkinak, eta Euskadin bakarrik erabili ahal izango du osasun-asistentziarako.
Esandakoaren arabera, Osasun Txartel Indibiduala (OTI) da edozein pertsonak behar duen agiria, diru publikoz finantzatzen den osasun-asistentzia izateko. Txartela doakoa da, eta urtean zehar eska daiteke Osakidetza-Euskal Osasun Zerbitzuaren osasun-zentroetan.