Etxe-barne bizia
2017-06-19 10:12
Iritzia
Legebiltzar-kronika idatzien artean gutxi Lizardik 1932ko maiatzean Madrildik bidali zuen hura bezalakorik. Etxe-barne bizia deitu zion hari ere, hilabete lehenago bere etxe barneaz (seme-alabak matraka betean) idatzi zuen haren haritik, «Baña, au ez duk gure etxea; orrako txontxongillo oek ez dituk nere aur gaxoak».
Indioak Gasteizen
2017-06-12 08:36
Iritzia
Antigoaleko maien eraikin-hondarrak oihanaren bihotzean. Zuhaitz gainetan tximino ulukariak, ehunka matxango Chiapas Guatemala Yukatan guztiko aurriak zaintzen turisten jakinmin gaitzetik. Eta hor datoz samaldan (turistak, ez tximuak), gazte-gazteak ere ez, makila muturrean Puerto Ricoko banderatxoa daraman gizon bat dutela itulari. Igo dute mailadia, jarri dira horma landuari begira eta orduan hasi zaie gida prestua argia ekartzen ezjakintasunaren putzura: «Inork ez daki zer jartzen duen hemen.
Pailazo ero bat
2017-06-05 10:20
Iritzia
Hil egingo gara. Beroak erreta, urpean itota, ekaitzak triskatuak hilko gara. Esan dute AEBak irten egingo direla Parisko Klima Akordiotik eta denok jarri gara ados, badakigu noren erruz egingo duen mundualdiak, eta hala atera dugu berriz ere gizona hizpidera.
Kamera
2017-05-29 11:07
Iritzia
Kamera lepagainean daraman pertsona da hiztuna. Eta hala doazkio egunak eta urteak, bizitza bera, heldu puntu batera, kameraren hankak lurrean ahalik eta ondoen ezarri eta objektiboak hartzen duena hitzetara ekartzen. Nolako posizioa, halakoa izango du mintzoa.
Kamera
2017-05-22 09:37
Iritzia
Kamera lepagainean daraman pertsona da hiztuna. Eta hala doazkio egunak eta urteak, bizitza bera, heldu puntu batera, kameraren hankak lurrean ahalik eta ondoen ezarri eta objektiboak hartzen duena hitzetara ekartzen. Nolako posizioa, halakoa izango du mintzoa.
Bultzi leihotik
2017-05-15 09:14
Iritzia
Jakizu zer parajetan galdu ziren Lizardiren begiak Bultzi-leiotik idazteko hazkurri bila zebilela. Igaro ahala eguna zabaltzen duen trenean noala, alez ale datozkit hitzak, eta honezkero bestela ezin, Antton Valverdek dihardu nire gogoaren pianoan kantuan. Jakizu non zituen begiak gizonak, arto musker, mendi, baserri zarrak, Tolosa eta Donostia arteko nonbaitenen agi danean, oro laiño mee batek estalia, urrez oro eguzkiak yantzia, nork daki non, garrantzirik ere ba al du bada.
Realpolitik
2017-05-08 09:45
Iritzia
Definitu politika, diogu. Eta hasi gara, hasi garenez, malizia izpirik gabe definizio txatalak ontzen. Eta diogu: eguneroko arazoen kudeaketa, hori batez ere; baina utopia iristeko bidea ahazteke.
Lanak aske egingo zaituzte
2017-05-02 09:10
Iritzia
Solidoa da airea Auschwitzen; isiltasuna bera burrunda mingarria da, eta itogarria eremu hotza. Irakurketez, filmez eta itzalez bete beharra dago hustasuna zerbaitek zentzua izan dezan. Nahita dago horrela utzia: izuaren museoa da Auschwitz I, eztarritik heltzen dizun atzaparra da Birkenau. Ez da han, Gernikan legez, bizitzarik piztu errautsetatik. Hain da itogarria dena, non bisitariak ez duen argazkirik lasai aterako.
Harian-harian
2017-04-24 09:15
Iritzia
Apirila, behar ez zuen hila. Eta arian, laurogeigarren bider jausten dira bonbak Gernika gainean, errituei eusten gaixorik den herri honetan, laurogeitarrenez bonbak hilen eta gezurren gainean, lehenago Otxandion, Irunen, Igorren edota Durangon bezala.
Pausoa nola luzatu
2017-04-10 15:00
Iritzia
Oinez bizi garelako gabiltza korrika. Lanean lehertu arte diharduenak ezagutzen du ongien nolako oldez hartzen diren atsedena eta jaia.
Tipulak eta lanpernak
2017-04-03 09:13
Iritzia
Lasa eta Zabala urteetako abandonoan egon ziren depositoaren aurrez aurre datza Miguel Hernandez poeta, lagun dituela ogi-tipulazko maiteño biak, Josefina Manresa emaztea eta Manuel Ramon semea. Egunotan bete dira 75 urte Hernandez tuberkulosiak eta kartzelaldiak hil zutela, eta egunotan bete da lorez eta letrez, ostera ere, haien hilobia Alacanteko hilerrian.
Harrika euskal paradisuari
2017-03-27 17:12
Iritzia
Protesta egin zuen munduaren bestaldeak 1957ko azaroan sovietarrek txakur bat bidali zutenean espaziora. Munduaren bestalde guztiek zekiten Laika ez zela bizirik itzuliko. Horra Infernuko Txikito gorriaren azken bekatua: nola bidal liteke txakur bat heriotzara jakinki bertan hilko dela?
Zimurrak
2017-03-20 09:45
Iritzia
Berkeleyko jatetxe batean kontatu zigun Keiko Hiramotok istorioa, badira urte batzuk. Gerra garaian, ume zela, tropak etxera heldu, familia batu eta nola atera zituzten Kaliforniatik Arizonako kontzentrazio esparru batera. Ondasun guztiak kendu zizkieten, ez zituzten inoiz gehiago berreskuratu. Roosevelt bezain estatubatuarrak ziren, baina izen-abizenek salatzen. 120.000 lagunetik gora izan ziren guztira. Maiz datorkit akordura lagunarte hura. Ez nuen bestela seguruenik egundo izango historia txatal haren berri.
Hesteak bota beharrean
2017-03-13 10:52
Iritzia
Jendartea bezain bertikala da umorea. Tira, zorroztea komeni den paola atera zait. Umore hegemonikoa zehaztu behar nuke; umore erraza dela bertikala, segurua duena algara kolektiboa eta tripa-lehertze ustez identitarioa.
Memoria
2017-03-06 11:16
Iritzia
Memoria, zentellalakoa, Migel Gallastegi eibartar pilotariarena. Mende beteko bizialdirako urtebete baino falta ez duela, ikaragarria da erakusten duen gogamena. Tip eta tap aletzen ditu atzokoak balira harako-harako gertaerak.
Rosalia
2017-02-27 09:35
Iritzia
Urtero jasotzen dut otsailaren 24an Galiziatik. Argazkian ez zaio emakumeari opa didaten zoriontasunaren izpirik nabaritzen: «Feliz día de Rosalía». Eta horra non ageri zaidan, beti bezain goibel arrosa baten ondoan,
Txikiak diren artean
2017-02-20 10:05
Iritzia
Aspaldian entzun gabeko txiste batek hartu dit gogoa asteon: bazen behin goiko mendietatik beheko larreetara jaitsita zebilen artzain bat. Ardi jendea begiratzen zegoen batean, loak hartu zuen. Itzarri zenerako trenbideraino joanak ziren, hain adur txarraz non trena pasatu zen une hartan berean. Zer gertatu zen, zeuen buruan ikusi duzue.
Bestea
2017-02-13 11:24
Iritzia
Ez da izango gaur egun Donald Trump baino pailazo homologatuagorik. Sartzen zaren tokian sartzen zarela, eta telebistan ez bada berripaperen batean han ageri bada bera, beti dago baten bat presidentearen ilajea edota larruazal brontzeatua aterako duena solasera. Emazteari egin atzen zatarkeria ahomentatuko da bestela.
Epopeia
2017-02-06 10:09
Iritzia
Memoriaren kudeaketan katramilatzen ez garen artean, orainaz baino hagitzez erosoagoa da iraganaz mintzatzea. Iragana geldirik dago, denborak finkatu du, diskurtso hegemonikoak eta hizkera klixetuak laguntzen digute ika-miketan ez katigatzen. Marteko ur fosildua da oraina ez den hura, ez ahur bietan bildu ezin dugun mendi-negarra.
Afrika!
2017-01-30 11:10
Iritzia
Afrika!» egin diote oihu vaporettotik Veneziako Ubide Nagusian Pateh Sabally-ri, ur hotzetan itotzen ari bada ere gorra ez delakoan: «Afrika!», «itzul hadi heure herrira!». Jaurti diote tuntuixa, ez turistek, marinelek baizik, baina eusten ez uztai salbatzaileari gizonak. «Ergela da! Ito egin nahi du!». Handik labur ur hondotik atera dutenean eman dira jakitera datuak: Gambiakoa zen sortzez Sabally. Duela bi urte heldua zen Europara eta Milanen bizi zen. Poliziak bere burua bota duen susmoa du.
Iñigo Aranbarri